Το παράδειγμα των Σουηδών της Φιλανδίας
Η αλβανική κυβέρνηση το παραβλέπει
και κάνει γαργάρα την κοινοτική προτροπή
για αυτονομία της Βορείου Ηπείρου
και κάνει γαργάρα την κοινοτική προτροπή
για αυτονομία της Βορείου Ηπείρου
Του ΖΗΣΗ ΔΡΟΥΒΗ*
Γενικές πληροφορίες
Η Φιλανδία είναι χώρα δίγλωσση, όπου το 94% του πληθυσμού ομιλεί τη φιλανδική και το 6% τη σουηδική. Στην απογραφή του 1992 και σ’ ένα σύνολο περίπου πέντε εκατομμυρίων οι 296.435 κάτοικοι είναι σουηδόφωνοι. Οι περισσότεροι σουηδόφωνοι ζουν στις νότιες ακτές της χώρας και στα νησιά Ολαντ.
Σύμφωνα με τον «Περί Γλώσσας» Νόμο, εάν στις πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά η πλειονότητα ομιλεί σουηδικά, τότε οι περιοχές αυτές θεωρούνται «σουηδόφωνες περιοχές». Είναι από το 1963 που η χώρα θεωρείται «δίγλωσση» (φιλανδικά και σουηδικά). Ομως είναι με το Σύνταγμα του 1919 που η φιλανδική και η σουηδική είναι οι επίσημες γλώσσες της χώρας.
Η «αλληλογραφία» μεταξύ κυβερνήσεως και Κοινοβουλίου γίνεται και στις δύο γλώσσες. Επίσης όλοι οι νόμοι, οι δικαστικές αποφάσεις κ.λπ. δημοσιεύονται δίγλωσσα και οι δημόσιοι υπάλληλοι, βάσει νόμου, πρέπει να γνωρίζουν και τις 2 γλώσσες.
Μεταξύ άλλων, ο «Περί Γλώσσας» Νόμος προβλέπει ότι:
α. Εάν σ’ ένα δήμο ή κοινότητα, η κοινότητα που ομιλεί τη δεύτερη γλώσσα είναι πάνω από 8% ή τουλάχιστον 3.000 άτομα, τότε θεωρείται δίγλωσση.
β. Εάν σε μια περιοχή υπάρχουν δήμοι ή κοινότητες με τη μια ή την άλλη γλώσσα ή είναι μονόγλωσσες και δίγλωσσες, τότε θεωρείται δίγλωσση η περιοχή.
Τα Νησιά Ολαντ
Η περιοχή αυτή των νησιών με τις περίπου 20.000 κατοίκους είναι αυτόνομη, όπου επικρατούν και είναι εξασφαλισμένα η σουηδική γλώσσα και ο πολιτισμός. Η εγγύηση αυτή υποστηρίζεται από διεθνή συνθήκη και σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Κοινωνίας των Εθνών (1921). 0 πρόεδρος της Φιλανδίας ορίζει κυβερνήτη των Ολαντ, ως εκπρόσωπο της φιλανδικής Δημοκρατίας. Σημειωτέον ότι η περιοχή είναι γνωστή παγκοσμίως με το σουηδικό όνομα και όχι με το φιλανδικό, που είναι κάτι άλλο.
Η τοπική διοίκηση της επαρχίας αυτής βασίζεται στον «Περί Αυτονομίας» Νόμο, που θεωρείται συνταγματικός και δεν μπορεί να τροποποιηθεί χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Νομοθετικού Σώματος των Ολαντ (= των μειονοτήτων).
Αυτό το Νομοθετικό Σώμα (Τοπικής Κυβέρνησης) είναι αρμόδιο για τη νομοθεσία της περιοχής και αποτελείται από 30 μέλη, που εκλέγονται για 4 χρόνια. Υπάρχει ένας πρόεδρος της κυβέρνησης (της τοπικής) και 2 αντιπρόεδροι. Οι νόμοι της Τοπικής Κυβέρνησης των Ολαντ υπογράφονται από τον πρόεδρο της Φιλανδίας, για την εγκυρότητά τους, η Τοπική Κυβέρνηση όμως είναι το κεντρικό διοικητικό σώμα.
Η φορολογία και τα οικονομικά της αυτόνομης αυτής περιοχής ρυθμίζονται από ένα ίδρυμα εμπειρογνωμόνων, τα μέλη του οποίου προτείνονται ταυτόχρονα και από τη φιλανδική κυβέρνηση και από την τοπική κυβέρνηση των Ολαντ.
Η Σουηδική Μειονότητα στην ηπειρωτική Φιλανδία
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ
Σ’ ολόκληρη τη Φιλανδία υπάρχουν φορείς που φροντίζουν για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της σουηδόφωνης κοινότητας. Ως παραδείγματα:
α. Υπάρχουν πάνω από 100 μουσεία στις σουηδόφωνες περιοχές.
β. Λειτουργούν 6 θέατρα σουηδόφωνα - 3 στο Ελσίνκι, 1 στο Εσποο, 1 στο Τούρκου κι 1 στη Βάασα.
γ. Εκδίδονται πάνω από 250 σουηδόφωνα βιβλία ετησίως.
δ. Εισάγονται πολλά έντυπα από τη γειτονική Σουηδία.
ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ, ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ, ΤΥΠΟΣ
Ο Οργανισμός Φιλανδικής Ραδιοτηλεόρασης έχει ανεξάρτητα σουηδικά προγράμ ματα και τα κανάλια TV1 και ΤV2 καλύπτουν όλες τις σουηδόφωνες περιοχές. Επίσης, η σουηδική τηλεόραση φτάνει από τη Σουηδία σ’ όλες τις σουηδό φω νες περιοχές της Φιλανδίας.
Υπάρχουν 13 ημερήσιες σουηδόφωνες εφημερίδες με 180.000 φύλλα κυκλοφορίας και 230 εφημερίδες μη ημερήσιες. Ο τίτλος μιας από τις πιο γνωστές είναι HUDE SBLADET.
ΣΠΟΥΔΕΣ
Οι σουηδόφωνοι δήμοι και κοινότητες διατηρούν σχολεία σε όλα τα επίπεδα μόρφωσης, όπου διδάσκεται η σουηδική και αυτά τα σχολεία είναι φροντίδα του φιλανδικού κράτους. Για τους σουηδόφωνους σπουδαστές υπάρχουν κρατικά ιδρύματα, όπου αυτοί διδάσκονται στη σουηδική γλώσσα π.χ. το Πανεπιστήμιο Αμπο στο Τούρκου έχει 7 τμήματα και περί τους 5.000 φοιτητές σουηδόφωνους. Στο Ελσίνκι υπάρχει η Σουηδική Σχολή Οικονομικών και Διοίκησης Επιχειρήσεων. Επίσης, υπάρχει η Σουηδική Σχολή Διοίκησης και Κοινοτικών Επιστημών. Υπάρχουν ακόμη και σουηδικές έδρες στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι.
ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Οι σουηδόφωνες θρησκευτικές ενορίες έχουν μίαν αυτόνομη θέση στη σημερινή Φιλανδία, με δικό τους επίσκοπο που εδρεύει στο Πόρβοο. Και βέβαια, έχουν την ελευθερία να επιλέξουν τη θρησκεία που επιθυμούν.
ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ
Το φιλανδικό Κοινοβούλιο σήμερα έχει 200 βουλευτές, από τους οποίους οι 17 έχουν ως μητρική τους γλώσσα τη σουηδική. Οι 17 αυτοί βουλευτές είναι μέλη 6 σουηδόφωνων κομμάτων. Ο κύριος σκοπός των σουηδόφωνων βουλευτών είναι η διάσωση και διαφύλαξη της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, από την άποψη της μητρικής γλώσσας.
Μέσα στη Βουλή ομιλούν σουηδικά οι σουηδόφωνοι βουλευτές.
Η Σουηδική Αντιπροσωπεία Φιλανδίας
Η Σουηδική Αντιπροσωπεία Φιλανδίας είναι ένα ημιεπίσημο αντιπροσωπευτικό σώμα του σουηδόφωνου πληθυσμού, που ιδρύθηκε το 1919. Η Αντιπροσωπεία αυτή αποτελείται από 75 μέλη, που εκλέγονται κάθε 4 χρόνια από σουηδόφωνα δίγλωσσα πολιτικά κόμ ματα. Οι 70 εκλέγονται με βάση τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών και τους ψήφους των σουηδόφωνων και οι υπόλοιποι 5 εκλέγονται από τα μέλη του Νομοθετικού Σώματος των νήσων Ολαντ. Η Αντιπροσωπεία αυτή εκλέγει ένα Ι6μελές διοικ. συμβούλιο, το οποίο στη συνέχεια εκλέγει μια 8μελή εκτελεστική επιτροπή.
Η Σουηδική Αντιπροσωπεία Φιλανδίας έχει δύο κύριες λειτουργίες: πρώτον, είναι ένας οργανισμός, όπου συζητούνται όλα τα πολιτικά θέματα, που αφορούν τη σουηδική κοινότητα και δεύτερον, λειτουργεί σαν μοχλός πίεσης σε θέματα νομικού ενδιαφέροντος για τον σουηδόφωνο πληθυσμό.
Μερικά χαρακτηριστικά σημεία επαφής (μειονότητας και κρατικής εξουσίας)
Και τώρα πριν κλείσουμε το κεφάλαιο αυτό, θεωρούμε απαραίτητο ν’ αναφέρουμε μερικά χαρακτηριστικά σημεία που δείχνουν μέχρι πού μπορεί να φτάσει η εφαρμογή μιας αυτόνομης διοίκησης, χωρίς να δημιουργηθεί το παραμικρό πρόβλημα για το κυρίαρχο κράτος.
1. Στις σουηδόφωνες περιοχές, τα παιδιά αρχίζουν στο σχολείο με τα σουηδικά μόνο, όταν φτάσουν 9 ετών αρχίζουν με φιλανδικά και αργότερα την πρώτη ξένη γλώσσα!
Στη υπόλοιπη χώρα, τα παιδιά 6 ετών αρχίζουν με φιλανδικά, τα 9 ετών αρχίζουν σουηδικά και αργότερα μια ξένη γλώσσα.
2. Στην πρωτεύουσα της Φιλανδίας, το Ελσίνκι, υπάρχει στο κέντρο της πόλης ωραιότατο κτίριο, που είναι το Σουηδικό Θέατρο και τα έργα που παρουσιάζο νται είναι στη σουηδική γλώσσα.
3. Η αυτόνομη περιοχή έχει δική της σημαία, όπως εξάλλου συμβαίνει και στις αυτόνομες περιοχές άλλων χωρών (Ισπανία).
4. Στη διάρθρωση του φιλανδικού στρατού, υπάρχουν οι μονάδες όπου οι στρατιώ τες ομιλούν, φυσικά, τη φιλανδική, αλλά ξεχωριστές μονάδες για τους σουηδό φωνους.
5. Στις επαναληπτικές εκλογές για τον νέο πρόεδρο της χώρας, τον Φεβρουάριο 1994, ήσαν δύο υποψήφιοι στη δεύτερη φάση, από τους οποίους η κα Ελίζαμπετ Ρεν, της σουηδικής μειονότητας, που ήταν μάλιστα και υπουργός Αμύνης της Φιλανδίας από το 1990.
6. Στις εξετάσεις που διοργάνωσε η Ευρωπαϊκή Ενωση για την πρόσληψη προσωπικού από τη Φιλανδία, οι εξεταζόμενοι υπήκοοι Φιλανδοί εξετάσθηκαν σύμφωνα με την επιθυμία τους κι έτσι, ένα ποσοστό αρκετά ενδιαφέρον εξετάσθηκε στα σουηδικά, σαν μητρική γλώσσα.
Τελειώνοντας ευελπιστούμε ότι και ο πλέον «δύστροπος» αναγνώστης, με το τέλος της ανάγνωσης του παρόντος πονήματος, έχει πλέον πεισθεί γι αυτό που και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπως έχουμε προαναφέρει, έχει συστήσει στην αλβανική κυβέρνηση από τον Ιούλιο 1993, να κάνει για τους Ελληνες της Αλβανίας: να τους παραχωρήσει αυτονομία.
Διότι, επαναλαμβάνουμε ακόμη μια φορά: Αυτόνομη Βόρειος Ηπειρος μέσα στην αλβανική επικράτεια με όλα τα δίκαια και τα ανθρώπινα δικαιώματα, που προβλέ πονται από τις διεθνείς συμβάσεις και συνθήκες, για όλους τους Ελληνες που ζουν στην Αλβανία, είναι η μόνη βάση πάνω στην οποία μπορούν να τεθούν τα θεμέλια καλής διαβίωσης των δύο λαών, αλβανικού κι ελληνικού, και μιας πραγματικά σω στής συνύπαρξης των δύο κρατών, Ελλάδας και Αλβανίας.
* Ο κ. Ζήσης Δρούβης ήταν υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλες για δυο δεκαετίες, πολύ καλός γνώστης σε θέματα μειονοτήτων και ειδικά στο θέμα των ελλήνων της Βορείου Ηπείρου.
* Ο κ. Ζήσης Δρούβης ήταν υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλες για δυο δεκαετίες, πολύ καλός γνώστης σε θέματα μειονοτήτων και ειδικά στο θέμα των ελλήνων της Βορείου Ηπείρου.
Posted by Βορειοηπειρωτικός Παλμός
on 4:25 μ.μ..
Filed under