Προκλητικός αλβανικός εθνικισμός

«Ἀδέλφια, σᾶς ὑπόσχομαι ὅτι ἔπειτα ἀπὸ ἕνα χρόνο ἐμεῖς ὅλοι μαζὶ θὰ γιορτάσουμε στὴν Ἠγουμενίτσα ὅπως οἱ πρόγονοί μας», δήλωνε γεμάτος περηφάνια ὁ Ντασαμὶρ Ταχίρι, βουλευτὴς τοῦ ἀλβανικοῦ κόμματος PDU ποὺ ὑποστηρίζει «τὰ δικαιώματα τῶν Τσάμηδων», σὲ ἕνα ἀκόμα ἐθνικιστικὸ παραλήρημα κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ «4ου Φεστιβὰλ Τραγουδιοῦ καὶ Χοροῦ γιὰ τὴν Τσαμουριὰ» στοὺς Ἄγ. Σαράντα πρὶν ἀπὸ λίγες μέρες. Στὸ ἴδιο μῆκος κύματος καὶ ὁ ἀρχηγὸς τοῦ κόμματος Σ. Ἰντρίζι ὁρκιζόταν «στοὺς τάφους τῶν θυμάτων ὅτι ἡ Τσαμουριὰ εἶναι δική μας καὶ πολὺ σύντομα θὰ ἐπιστρέψουμε σ’ αὐτήν…». Μάλιστα, μετὰ τὸ τριήμερο φεστιβάλ, ὀργανώθηκε πορεία μὲ ποῦλμαν καὶ αὐτοκίνητα στὰ ἑλληνοαλβανικὰ σύνορα, ὅπου εἶχε στηθεῖ ἐξέδρα γιὰ τὴν ἐκδήλωση γιὰ «θύματα τῆς ἑλληνικῆς γενοκτονίας»!

Ἐπίσημος ὑποστηρικτὴς τοῦ Φεστιβὰλ ἦταν ἡ σύζυγος τοῦ Ἀλβανοῦ πρωθυπουργοῦ Σαλὶ Μπερίσα καὶ τὸ ὑπουργεῖο Πολιτισμοῦ τῆς χώρας, γεγονὸς ποὺ προσδίδει τὴ δική του ἀξία ὅσον ἀφορᾶ στὴ στάση τῆς ἀλβανικῆς Πολιτείας στὸ ἀνύπαρκτο οὐσιαστικὰ αὐτὸ θέμα. Θέμα γιὰ τὸ ὁποῖο τὰ τελευταία χρόνια, ὁλοένα καὶ μεγαλύτερη εἶναι ἡ παρέμβαση τοῦ ἐπίσημου κράτους τῆς γείτονος. Εἶναι ἡ συνέχεια μίας σειρᾶς προκλήσεων ποὺ κλιμακώνονται τὰ τελευταία χρόνια. Δὲν εἶναι τυχαία, γιὰ παράδειγμα, ἡ ἀνακήρυξη, μετὰ ἀπὸ ὁμόφωνη ἀπόφαση τῆς ἀλβανικῆς Βουλῆς, τῆς 27ης Ἰουνίου ὡς «ἡμέρα Γενοκτονίας τῶν Τσάμηδων». Οὔτε ἡ ἵδρυση τοῦ «Συνδέσμου τῆς Τσαμουριᾶς», μίας 100μελούς ἄτυπης Βουλῆς, ποὺ ἔγινε μέλος τῆς «ὀργάνωσης ὑπὸ-ἀντιπροσωπευμένων λαῶν» τοῦ ΟΗΕ τὸ 1995. Οἱ Τσάμηδες, μάλιστα, διατείνονται ὅτι διαθέτουν τὸν ἀπελευθερωτικὸ στρατὸ τῆς Τσαμουριᾶς (UCC – Ushtria Nacionalclirimtare e Chameria) «μὲ σκοπὸ τὴν ἀπελευθέρωση τῶν ἐδαφῶν ποὺ τοὺς ἀνήκουν».

Στόχος ὁρισμένων εἶναι ἡ δημιουργία τῆς «Μεγάλης Ἀλβανίας» καὶ γιὰ νὰ τὸ πετύχουν αὐτὸ δροῦν μελετημένα καὶ μὲ τὴ συμπαράσταση καὶ οἰκονομικὴ στήριξη τῶν Ἀλβανῶν τῆς Διασπορᾶς.

Πρὶν ἀπὸ λίγες βδομάδες τὸ «Ἀλβανικὸ Μέτωπο γιὰ τὴν Ἐθνικὴ Ὁλοκλήρωση» μὲ συμμετέχοντες Ἀλβανοὺς ἀπὸ τὰ Σκόπια, τὸ Μαυροβούνιο, τὸ Κόσσοβο καὶ τὴν Ἀλβανία συνεδρίασε στὴ Χιμάρα καὶ ἐξέδωσε ψήφισμα ὑπὲρ τῆς «Μεγάλης Ἀλβανίας», σὲ μία συνέλευση ποὺ πραγματοποιήθηκε ἀπὸ ὁπλισμένους ἄνδρες οἱ ὁποῖοι δὲν παρέλειψαν νὰ προκαλέσουν τοὺς κατοίκους τῆς Χιμάρας ἐπιδεικνύοντας τὰ ὄπλα καὶ γράφοντας συνθήματα. Ἂν σ’ αὐτὰ προσθέσουμε καὶ τὸν ἐκρηκτικὸ μηχανισμὸ ποὺ ἐξερράγη -εὐτυχῶς χωρὶς θύματα- στὴν εἴσοδο τοῦ σπιτιοῦ τοῦ δημάρχου τῆς Χιμάρας καὶ προέδρου τῆς «Ὁμόνοιας», Βασίλη Μπολάνου, προκύπτει ξεκάθαρα τὸ συμπέρασμα πὼς οἱ γείτονές μας, μὲ τὶς προκλητικὲς ἀλλεπάλληλες ἐνέργειές τους, προσπαθοῦν ἀνὰ τακτὰ διαστήματα νὰ φέρνουν στὴν ἐπιφάνεια τὸ ζήτημα, στὸ εὐρύτερο πλαίσιο τῆς ἐπαναδιαπραγμάτευσης τῶν σχέσεων τῶν δύο χωρῶν.

«Δὲν εἶναι ἀμελητέο τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ κ. Μπερίσα ὄχι μόνο δὲν ἀποτρέπει τέτοιες κινήσεις, ἀλλὰ σιωπηρὰ φαίνεται νὰ τὶς ὑποθάλπει γιὰ λόγους καὶ ἐσωτερικῶν ἰσορροπιῶν καὶ γιὰ λόγους προσωπικῆς στρατηγικῆς, καθὼς ἐπιδιώκει νὰ συνδέσει τὴν πρωθυπουργία του μὲ τὴν εὐρωατλαντικὴ ἐνσωμάτωση τῆς Ἀλβανίας, ἀλλὰ καὶ τὴν προώθηση τῆς ἐθνικῆς ὁλοκλήρωσης τῶν Ἀλβανῶν», ἐξηγεῖ στὸν «Α.Τ.» ὁ Φάνης Μαλκίδης, δρ Κοινωνικῶν Ἐπιστημῶν τοῦ Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης.

«Εἶναι γεγονὸς ὅτι τὸ ζήτημα αὐτὸ ἀποτελεῖ γιὰ τὴν ἀλβανικὴ πλευρὰ θέμα ποὺ ξεπερνᾶ τὶς ἐσωτερικές του διαστάσεις καὶ συνδέεται ἄμεσα μὲ τὴν ἐξωτερικὴ πολιτική, ἂν θυμηθοῦμε τὶς παραστάσεις στοὺς Ἕλληνες προέδρους τῆς Δημοκρατίας τὸ 2000 καὶ τὸ 2005. Ἡ στάση τῶν κατὰ καιροὺς ἀλβανικῶν κυβερνήσεων οἱ ὁποῖες θέτουν τὸ ζήτημα στὴν ἑλληνικὴ πλευρὰ θεωρώντας ὅτι ὑφίστανται καὶ στὶς διαστάσεις του, ἀπόδοση περιουσιῶν καὶ ἰθαγένειας, ἀποζημιώσεις καὶ ἐπιστροφὴ τῶν Τσάμηδων στὴν Ἑλλάδα, δὲν ἀποτελεῖ ἁπλῶς διαχείριση ἑνὸς θέματος γιὰ λόγους ἐσωτερικῆς συνοχῆς, τὴν περίοδο μάλιστα ποὺ εἶναι στὸ προσκήνιο τὸ μέλλον τῶν ἀλβανικῶν πληθυσμῶν στὰ Βαλκάνια», τονίζει.

Σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ τὸ ζήτημα τῶν περιουσιῶν, οἱ ἐκτιμήσεις τοῦ Ἀλβανικοῦ Γραφείου Μεσολαβήσεων, ἀναφέρει ὅτι οἱ περιουσίες τῶν Τσάμηδων εἶναι περίπου ἕνα δισεκατομμύριο δολάρια, ἐνῶ μὲ βάση μὲ τὸ «Σύνδεσμο τῆς Τσαμουριᾶς» ἡ ἀξία τῶν περιουσιῶν στὸ τέλος τοῦ Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ἦταν 340 ἑκατομμύρια δολάρια, μὲ σημερινὴ ἀξία 2,5 δίσ. δολάρια.

«Οἱ ἐξελίξεις αὐτὲς θὰ πρέπει νὰ ἀφυπνίσουν τὸ ἑλληνικὸ ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν καὶ τόσο σὲ διμερὲς ἐπίπεδο ὅσο καὶ στὸ πλαίσιο τῆς Ε.Ε.», ἐκτιμᾶ ὁ κ. Μαλκίδης. «Ἡ Ἀθήνα ὀφείλει νὰ θέσει ὅλα αὐτὰ τὰ ζητήματα καὶ νὰ ἀπαιτήσει τὴν ἐπίσημη ἀποκήρυξη καὶ ὁριστικὴ ἐγκατάλειψη τοῦ ἀλυτρωτισμοῦ αὐτοῦ του εἴδους, ὡς βασικὴ προϋπόθεση γιὰ τὶς ὁμαλὲς ἑλληνοαλβανικὲς καὶ εὐρωαλβανικὲς σχέσεις».

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΩΝ ΝΑΖΙ

Ἡ ὀνομασία «Τσαμουριὰ» προέρχεται ἀπὸ τὴν παραφθορὰ τοῦ ὀνόματος τοῦ ποταμοῦ Θύαμις… Θυαμουριᾶ. Στὸ ἑλληνικὸ τμῆμα τῆς -σήμερα ταυτίζεται μὲ τὰ ὅρια τοῦ Νομοῦ Θεσπρωτίας- ζοῦσαν τὸ 1923 20.319 μουσουλμάνοι ποὺ εἶχαν τὴν ἀλβανικὴ ὡς μητρικὴ γλώσσα. Γιὰ τὴν καταγωγὴ τῶν Τσάμηδων, μᾶς λέει ὁ κ. Μαλκίδης, μποροῦμε νὰ ἀναφέρουμε τὴν πληθυσμιακὴ ἐκείνη ὁμάδα ἡ ὁποία λόγω τῆς ἀποτυχίας τῆς Ἐπανάστασης τοῦ 1611 ἐναντίον τῶν Ὀθωμανῶν, ὑπὸ τὸν μητροπολίτη Διονύσιο τὸν ἐπονομαζόμενο καὶ «Σκυλοσοφό», ἀσπάσθηκαν τὸ Ἰσλὰμ προκειμένου νὰ διασώσουν τὴ ζωή τους καὶ τὴν περιουσία τους.

Μετὰ τὴν ἵδρυση τοῦ ἀλβανικοῦ κράτους καὶ κυρίως στὴ δεκαετία τοῦ 1920, οἱ Τσάμηδες κατέστησαν σημεῖο ἀναφορᾶς τῆς πολιτικῆς τοῦ νέου κράτους, τὸ ὁποῖο ἄρχισε νὰ καταβάλλει κάθε προσπάθεια γιὰ νὰ δημιουργήσει μειονοτικὸ ζήτημα στὴν Ἑλλάδα. Ἔτσι ἡ Ἀλβανία κατέθετε ἀναφορὲς στὴν Κοινωνία τῶν Ἐθνῶν (ΚτῈ) γιὰ τὴν «ἀλβανικὴ μειονότητα τῶν Τσάμηδων», ὡστόσο ἡ Συνέλευση τῆς ΚτῈ συμφώνησε μὲ τὴν ἑλληνικὴ θέση καὶ ἀρνήθηκε τὸ δικαίωμα στὴν Ἀλβανία νὰ ἔχει τὸ ρόλο τῆς προστάτιδας δύναμής τους.

Ἀναφορικὰ μὲ τὸ ἰδιοκτησιακό, μετὰ τὴν ἐξέγερση τοῦ Διονύσιου Φιλόσοφου, τεράστιες ἐκτάσεις γὴς πέρασαν στὴν κατοχὴ τῶν Τσάμηδων χωρὶς ἐκεῖνοι νὰ ἔχουν ἐφοδιασθεῖ καὶ μὲ τοὺς ἀνάλογους τίτλους ἰδιοκτησίας. Ἕνα τμῆμα τῶν ἐκτάσεων αὐτῶν κατασχέθηκε μὲ βάση τὴ Συνθήκη τῆς Λοζάννης καὶ ὕστερα ἀπὸ συμφωνία μὲ τοὺς ἰδιοκτῆτες γιὰ νὰ καλυφθοῦν οἱ ἀνάγκες τῶν Ἑλλήνων προσφύγων τοῦ 1922. Οἱ Τσάμηδες ὅμως πρόβαλαν τὴν ἀξίωση νὰ ἀποζημιωθοῦν, ὄχι μὲ βάση τὸ καθεστὼς τῶν Ἑλλήνων πολιτῶν, ἀλλὰ μὲ βάση τὶς ρυθμίσεις ποὺ προβλέπονταν γιὰ τὴν ἀποζημίωση Δυτικοευρωπαίων πολιτῶν, ἀξίωση ποὺ ἀπορρίφθηκε καὶ ἀπὸ τὴν ΚτΈ.

Τὸ ζήτημα ἐπανῆλθε στὴν ἐπικαιρότητα μετὰ ἀπὸ τὴν εἰσβολὴ τῶν ἰταλικῶν στρατευμάτων στὴν Ἑλλάδα τὸ 1940, ὅταν συνέστησαν «κυβέρνηση» τo «Ἐθνικὸ Ἀλβανικὸ Συμβούλιο». Τὸν Ἰούλιο τοῦ 1942 συγκρότησαν τὴν ὀργάνωση «Ἀλβανικὸ Σύστημα Πολιτικῆς Διοικήσεως» μὲ 14 Τάγματα ἔχοντας ὡς κύριο στόχο τοὺς τὴν ἐξολόθρευση τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ στὴν περιοχὴ τῆς Θεσπρωτίας. Μετὰ τὴ συνθηκολόγηση τῶν Ἰταλῶν τὸ 1943, πέρασαν στὸ στρατόπεδο τῶν Γερμανῶν καὶ στὰ Ἰωάννινα ὀργανώθηκε στρατιωτικὸ τμῆμα τῶν Τσάμηδων μὲ γερμανικὲς στολές. Στὴ γερμανόφιλη ἐφημερίδα τῶν Τιράνων «Bashkimi i Kombit» τὸ 1944 δημοσιεύθηκαν οἱ κοινὲς ἐνέργειές τους μὲ τοὺς Ναζὶ τὸ Φεβρουάριο τοῦ ἴδιου ἔτους, μὲ ἀποκορύφωμα τὴν ἐκτέλεση τῶν 49 Προκρίτων τῆς Παραμυθιᾶς τὸν προηγούμενο Σεπτέμβριο. Οἱ ἐνέργειες αὐτὲς εἶχαν ὡς τραγικὸ ἀποτέλεσμα τὸ θάνατο πολλῶν Ἑλλήνων, τὴν πυρπόληση 25.000 σπιτιῶν, τὴν ἐρήμωση 243 χωριῶν, τὴ δημιουργία 100.000 προσφύγων.

Μετὰ τὴ συνθηκολόγηση καὶ τῶν Γερμανῶν, οἱ Τσάμηδες, συναισθανόμενοι τὶς συνέπειες ἀπὸ τὴ συμπεριφορά τους στὴ διάρκεια τῆς Κατοχῆς, ἀναζήτησαν προστασία στὴν Ἀλβανία, ἐγκαταλείποντας τὴν Ἑλλάδα. Στὴ συνέχεια κατηγορήθηκαν γιὰ ἀξιόποινες πράξεις καὶ γιὰ συνεργασία μὲ τὶς κατοχικὲς δυνάμεις καὶ τὸ Δικαστήριο Ἰωαννίνων καταδίκασε ἐρήμην 1930 Τσάμηδες γιὰ συνεργασία μὲ τὸ Στρατὸ Κατοχῆς καὶ μάλιστα πολλοὺς ἐξ αὐτῶν μὲ τὴν ποινὴ τοῦ θανάτου. Τὸ 1952 καὶ τὸ 1953 μὲ νομοθετικὰ διατάγματα οἱ περιουσίες αὐτὲς δόθηκαν σὲ γεωργοὺς καὶ κτηνοτρόφους. Σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ τὴν ἑλληνικὴ ὑπηκοότητα τὸ 1947 ἀπὸ τὸ ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν τους ἔχει ἀφαιρεθεῖ ἡ ἑλληνικὴ ἰθαγένεια.

Πηγή: Εφ. “ Αδέσμευτος Τύπος”