Θα λειτουργήσει ξανά η Παναγία Σουμελά μετά από 87 χρόνια

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ

Ηταν στα 1931, η εικόνα της Παναγίας Σουμελά τοποθετήθηκε στο Βυζαντινό Μουσείο και ο Λεωνίδας Ιασωνίδης, υπουργός της κυβέρνησης Βενιζέλου, δήλωνε: «Εν Ελλάδι υπήρχαν οι Πόντιοι, αλλά δεν υπήρχεν ο Πόντος. Με την εικόνα της Παναγίας Σουμελά ήλθε και ο Πόντος».

Η ιστορική μονή ιδρύθηκε το 386 από τους μοναχούς Βαρνάβα και Σωφρόνιο

Στις μέρες μας, συναγερμός έχει σημάνει στις τάξεις του ποντιακού Ελληνισμού εν όψει της εορτής του Δεκαπενταύγουστου όπου έπειτα από 88 ολόκληρα χρόνια θα ηχήσουν και πάλι, φέτος, οι καμπάνες και τα σήμαντρα της πιο τραγουδισμένης, της «εξόριστης» Παναγίας του όρους Μελά του Πόντου, της γνωστής ως Παναγίας Σουμελά.

Σε ταξιδιωτικά γραφεία και πρακτορεία όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλες τις γωνιές του πλανήτη όπου ζουν Πόντιοι -Αυστραλία, Καναδά, ΗΠΑ, Ευρώπη- το ενδιαφέρον για εκδρομή στο παμποντιακό προσκύνημα είναι τεράστιο και οι κράτησεις αυξημένες.

«Με αίτησή του ο Πατριάρχης αιτείται άδεια τέλεσης λειτουργίας στις 15 Αυγούστου 2010, στην οποία θα συμμετέχουν επισκέπτες που θα έλθουν από το εξωτερικό. Από πλευράς τού υπουργείου μας κρίνεται σκόπιμη η παραχώρηση άδειας τέλεσης θρησκευτικής λειτουργίας (...) σε ώρα και διάρκεια που θα οριστεί από τη Νομαρχία Τραπεζούντας, στον εξωτερικό αύλειο χώρο, υπό την προϋπόθεση ότι η λειτουργία δεν θα παρεμποδίζει την επίσκεψη άλλων επισκεπτών στη μονή», σημειώνει ο υπουργός Τουρισμού της Τουρκίας, Ερτ. Γκιουνάι, στο έγγραφο που απέστειλε την Τρίτη 8 Ιουνίου και επιτρέπει την τέλεση της θείας λειτουργίας.

Στον Πατριάρχη

Αντιπροσωπεία της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος (ΠΟΕ) με επικεφαλής τον πρόεδρό της Γιώργο Παρχαρίδη ταξίδεψε στο Φανάρι και εξέφρασε την οφειλόμενη τιμή και ευγνωμοσύνη στον θεσμό του Οικουμενικού Πατριαρχείου και προσωπικά στον κ. Βαρθολομαίο. «Είναι ιστορικές οι στιγμές που ζούμε, ευχαριστήσαμε τον Οικουμενικό Πατριάρχη για την αποφασιστική συμβολή του να δοθεί από την τουρκική κυβέρνηση άδεια τέλεσης Θείας Λειτουργίας στην Ιερά Σταυροπηγιακή και Πατριαρχική Μονή Παναγία Σουμελά του ιστορικού Πόντου και καλούμε όλους τους Ποντίους σε πνεύμα ευλάβειας, έχοντας ιστορική επίγνωση του γεγονότος, να υμνήσουμε την Παναγία μας που μας κράτησε όρθιους σε όλες τις δύσκολες στιγμές».

Ο κ. Βαρθολομαίος εξέφρασε τη χαρά του για τη συνάντηση, και αναφερόμενος στη μεγάλη σημασία της επαναλειτουργίας της ιεράς μονής ευχήθηκε η επίσκεψη των πιστών στις 15 Αυγούστου στην Ιερά Μονή Παναγία Σουμελά στο όρος Μελά Τραπεζούντας του Πόντου να έχει αυστηρά προσκυνηματικό χαρακτήρα, να περιοριστεί αποκλειστικά στο θρησκευτικό γεγονός της Θείας Λειτουργίας και ευχήθηκε να αποφευχθούν παντός είδους εξάρσεις και εκδηλώσεις που δεν συνάδουν με την Θεία Λειτουργία.

Στον βράχο

Η ιστορική μονή ιδρύθηκε το 386 από τους μοναχούς Βαρνάβα και Σωφρόνιο. Το καθολικό τής μονής είναι λαξευμένο στον βράχο. Εδώ συντελέστηκαν ιστορικά γεγονότα κατά τη διάρκεια της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας αλλά και αργότερα. Τον 7ο αιώνα ο Οσιος Χριστόφορος επανιδρύει το μοναστήρι, το οποίο είχε καταστραφεί. Τον 14ο αιώνα ο Αλέξιος Γ' Κομνηνός χτίζει πύργους, κελιά, ανακαινίζει τα κτίσματα και εγκαθιστά 40 μόνιμους φρουρούς για την προστασία της μονής. Το 1868, στη βιβλιοθήκη της μονής, ο ερευνητής Σάββας Ιωαννίδης βρίσκει το πρώτο ελληνικό χειρόγραφο για τον Διγενή Ακρίτα. Το 1922 η μονή καταστρέφεται. Ενα χρόνο μετά, οι μοναχοί λίγο πριν εγκαταλείψουν το μοναστήρι κρύβουν την εικόνα της Παναγίας, τον σταυρό του αυτοκράτορα Μουνουήλ Γ' και το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστοφόρου σε κρύπτη. Το 1930, ο Τούρκος πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού επισκέπτεται την Αθήνα και συναντά εκπροσώπους Ποντίων. Οι τελευταίοι δύο εν ζωή μοναχοί αναλαμβάνουν να μεταφέρουν τα κειμήλια στην Ελλάδα. Το 1951 ο Φίλων Κτενίδης προχωρεί στη θεμελίωση του ναού της Παναγίας Σουμελά στο Βέρμιο του νομού Ημαθίας.

[Πηγή]